خستگی چشم در هنگام کار با رایانه شخصی عاملی کاملاً اجتنابناپذیر به شمار میرود. شرایط محیطی، سختافزارهای مورد استفاده نظیر نمایشگر، نحوه نشستن پشت میز کامپیوتر، رعایت اصول ارگونومی، صندلی و … تماماً در بروز پدیده فوق تأثیرگذار میباشند، اما چگونه میتوان از خستگی چشم در استفاده طولانی مدت از رایانه کاسته و رخداد عوارض آن را به تأخیر انداخت؟ با ما همراه باشید تا در این نوشته با برخی از مهمترین عوامل بروز این مهم و چگونگی رفع آنها آشنایی بیشتری پیدا کنیم.
روشنایی محیطی
روشنایی محیطی از جمله اصلیترین عوامل موجود در بروز پدیده خستگی چشم به شمار رفته و متأسفانه بسیاری از افراد اهمیت به آن را در اولویتهای پایینتری قرار دادهاند. منابع نوری قرار گرفته در محیط و شدت نور تابیده شده از آنها تأثیر مستقیمی را بر اندام بینایی بدن انسان گذاشته و در صورت وجود شرایط نامطلوب در مدت زمان بسیار کوتاهی میتواند منجر به افزایش فشار وارده بر چشم و خستگی آن شود. بهصورت کلی نور محیطی باید از شدت مناسبی برخوردار بوده و گستردگی آن مطابق با اتاق تنظیم شود.
در صورتی که چراغ در قسمت بالای سر فرد و بر روی سقف قرار گرفته باشد، شدت نور تابیده شده توسط آن نباید از شدت روشنایی نمایشگر بیشتر باشد. علاوه بر آن پیشنهاد میشود تا از تاریک نمودن بیش از اندازه اتاق (بهعنوان مثال خاموش کردن چراغ) و یا روشنایی بیش از اندازه آن (روشن کردن چندین چراغ) جلوگیری به عمل آورده و تعادل نور محیط و دستگاه مانیتور را برقرار سازید. در برخی از منابع گوناگون پیشنهاد شده است تا اتاق و یا بخش گستردهای از فضای اطراف رایانه شخصی بهصورت یکپارچه روشن بوده و از روشن نمودن یک چراغ کوچک در اطراف میز کامپیوتر خودداری به عمل آورید.
استفاده از عینک مناسب
افراد نیازمند عینک جهت جلوگیری از بروز خستگی چشم باید از عینکهای مخصوص کار با کامپیوتر استفاده نمایند. این موضوع شاید در استفاده کوتاه مدت از کامپیوتر آنچنان تأثیرگذار نباشد، اما در صورت افزایش ساعات کار بدون شک علائم خود را نمایان میکند، بنابراین پیشنهاد میشود تا با مراجعه به پزشک و دریافت نسخه جدید، عینکی را بهصورت کاملاً اختصاصی جهت کار با رایانه شخصی خود تهیه نمایید.
فاصله اندک نمایشگر با چشم
این مورد نیاز به توضیح نداشته و تاکنون بارها و بارها مورد تأکید قرار گرفته است. با نزدیک شدن بیش از اندازه به نمایشگر، علاوه بر افزایش فشار وارده بر چشم و خستگی آن در مدت زمانی کوتاه، بروز صدمات دراز مدت و کاهش قدرت بینایی امری کاملاً اجتنابناپذیر میباشد. فاصله فرد با نمایشگر باید در اندازهای باشد که تمام صفحه مانیتور در زاویه دید وی قرار داشته و نیاز به چرخش چشم جهت مشاهده حاشیههای اطراف آن لازم و ضروری نباشد. علاوه بر آن پیکسلهای تشکیلدهنده تصاویر نباید قابل مشاهده بوده (این موضوع با نزدیکی بیش از اندازه به صفحه رخ میدهد) و چشم در وضعیتی کاملاً آرام قرار داشته باشد. پیشنهاد میشود تا جهت جلوگیری از خستگی چشم و یا تأخیر مدت زمان بروز آن، دستگاه مانیتور 50 سانتیمتر با دو چشم فاصله داشته باشد. نباید این نکته را فراموش کرد که میزان مسافت فوق با افزایش اندازه صفحه باید بیشتر شود.
ارتقاء مانیتور
در صورتی که نمایشگر مورد استفاده شما بسیار قدیمی بوده و از نوع CRT میباشد، پیشنهاد میشود تا در اسرع وقت نسبت به تعویض آن با نمونه LED یا LCD و دارای صفحه تخت اقدام نمایید. این موضوع بدون شک تأثیر بسیار چشمگیری را در کاهش خستگی چشم و افزایش سلامت آن میتواند به خود اختصاص دهد. در صورت برخورداری از بودجه مناسب، پیشنهاد میشود تا به تهیه و خرید مانیتوری با پشتیبانی از فناوریهای محافظت از چشم (کاهش لرزش تصاویر و طیف نور آبی تابیده شده) اقدام نمایید.
استفاده از صندلی نامناسب و فاصله ماوس
صندلی مورد استفاده برای کار با کامپیوتر علاوه بر تضمین سلامتی و جلوگیری از بروز مشکلات فیزیکی نظیر کمر درد و …، در کاهش خستگی چشم نیز میتواند تأثیرات مختلفی را به خود اختصاص دهد. صندلی مورد استفاده باید از قابلیت پشتیبانی صحیح از پشت، بهخصوص قسمت پایینی کمر برخوردار باشد. در این حالت فرم ستون فقرات در حالت خنثی قرار گرفته و نحوه نشستن بهصورت ناخودآگاه تا حدود بسیار زیادی تصحیح میشود. پشتیبانی مناسب پشت و بخش پایینی کمر سبب میشود تا بخش بالا تنه (تیغههای شانه و سینه) به قسمت عقب منتقل شده و فاصله سر و به دنبال آن دو چشم از مانیتور با افزایش بیشتری همراه شود.
علاوه بر آن پیشنهاد میشود تا ماوس نیز در موقعیت مناسبی بر روی میز قرار گرفته باشد تا علاوه بر راحتی استفاده از آن، فرم صحیح نشستن به دلایلی نظیر خم شدن به سمت جلو جهت استفاده از آن و نزدیکی بیشتر چشمها با مانیتور همچنان حفظ شود.
جلوگیری از قوز کردن
قوز کردن در هنگام کار با رایانه علاوه بر افزایش دوچندان فشار وارده بر مهرههای گردن و ستون فقرات و بر هم خوردن فرم بدن در مدت زمانی اندک، سبب میشود تا سر در فاصله کمتری نسبت به مانیتور قرار گرفته و این موضوع ارتباط مستقیمی را با افزایش خستگی چشم دارد. پیشنهاد میشود تا حتیالامکان بهصورت صحیح و صاف بر روی صندلی نشسته و در ناخودآگاه خود، تمرکزی را به این موضوع اختصاص دهید تا از قوز کردن در آینده جلوگیری به عمل آورده و وضعیت بدن، بهخصوص نحوه نشستن را اصلاح کنید. علاوه بر آن پیشنهاد میشود تا از قرار دادن دست بر روی میز و گذاشتن چانه بر روی آن بهعنوان تکیهگاه نیز جلوگیری کرده و یا از نشستن طولانی مدت در این وضعیت خودداری کنید، زیرا علاوه بر برهم خوردن فرم صحیح نشستن، منجر به کاهش فاصله دو چشم با نمایشگر نیز میشود.
پلک بزنید!
این مورد شاید کمی تعجببرانگیز باشد، اما احتمال فراموش کردن از پلک زدن در هنگام کار با کامپیوتر وجود دارد. رخداد این موضوع هنگام غرق شدن در وضعیت حال (بهعنوان مثال تماشای یک فیلم جذاب) بیشتر میباشد، بنابراین پیشنهاد میشود تا با پلک زدن، علاوه بر مرطوب نمودن سطح چشمان خود، از خستگی آنها نیز جلوگیری به عمل آورید. اکیداً پیشنهاد میشود تا از خیره شدن طولانی مدت به صفحه مانیتور جلوگیری کرده و با نگاه کردن به جهت دیگری از محیط، فرصت استراحت را به چشمان خود بدهید. برای این عمل میتواند از قانون 20-20-20 استفاده کنید (جهت آشنایی بیشتر با قانون فوق به لینک زیر مراجعه نمایید):
“کاهش خستگی چشم در استفاده طولانی مدت از کامپیوتر با قانون 20-20-20”
اگرچه موارد دخیل در خستگی چشم بسیار زیاد بوده و رخداد آنها وابسته به شرایط هر شخص متفاوت میباشد، در این نوشته تلاش بر آن شده است تا برخی از مهمترین دلایل بروز آن که در مورد بسیاری از افراد و شرایط مختلف قابل اعمال است جمعآوری شده و مطلبی تقریباً کامل تهیه شود.
آشنایی با برخی از عوامل تأثیرگذار در خستگی چشم هنگام کار با کامپیوتر
دانلود آخرین ورژن برنامه